ALTIGEN TEORİSİ

ICARISTICS: ALTIGEN TEORİSİ

Düz arazi üzerinde XC uçmak mı? Rüzgarı karşılamayın, Bruce Goldsmith açıklıyor.

Bulut oluşumunda altıgen teorisi hakkında ilk kez 1992 yılında bilgi edindim. Bu benim havayı anlayışıma yardım etti ve XC uçuşlarımı önemli ölçüde geliştirdi. O dönemlerde bununla ilgili bir Icaristics yazmıştım. Bu, o zamandan beri bulut oluşumlarına bakarken aklımın bir köşesinde durur. Geçenlerde ABD, Colorado üzerinde bir yolcu uçağıyla uçuyordum ve çok güzel birkaç altıgen teori bulutu saptadım. Birkaç fotoğraf çekmeden edemedim.

SAHRA SONUCU

Altıgen Teoriyi başından açıklayarak başlayayım. 1980lerde, hiç termik kaynağı olmayan bir bölgedeki bulut oluşumunu çalışmak amacıyla Sahra’ya geziye giden bir grup Fransız meteorolog vardı. Üzerinde çalıştıkları çöl küçük kum tepeleriyle kaplıydı ve başka kayda değer bir özelliği yoktu. Kum tek renkti ve termiğe neden olabilecek veya termik oluşturabilecek hiç dağ ya da tepe yoktu. Hava stabil olmadığı zaman termikler umduğunuz şekilde oluşuyordu fakat oldukça şaşırtıcı sonuçlar elde ettiler. Sıfır rüzgarda termiğin altıgenin sınırları boyunca oluştuğu sonucuna vardılar. Bu altıgenlerin şekli, her biri 6 km uzunluğundaki kenarlarıyla, sabittir.

HÜCRE DOLAŞIMI

Ocağın üzerinde kaynamakta olan su dolu bir tencere düşünün. Su kaynadıkça, termiklerin atmosfere yükselmesi gibi yükselen baloncuklar oluşturacak ve bu baloncuklar bazı alanlara yükselecek ve su da tencerenin dibine başka alanlara akacak, böylece dolaşım yapan su hücreleri oluşacak. Tenceredeki bu hücrelerin boyutu tabi ki sadece birkaç santimetre olacaktır, ama atmosfer içinde bu tür bir şey çok daha büyük bir ölçüde gerçekleşir. Altıgen kenarlarının tam uzunluğu tabi ki havanın yoğunluğu ve viskositesine göre değişiklik gösterecektir. Bulut tabanı yüksekliği ve termiklerin kuvveti de önemli faktörlerdir ama prensibi anlayabilirsiniz.

RÜZGAR ETKİSİ

İşte işin ilginç kısmı. Rüzgar olduğunda, teoriye göre altıgenin iki kenarı otomatikman rüzgar yönüyle aynı hizaya gelecek ve bu iki kenar daha uzun olacaktır. Rüzgar şiddetlendikçe bu kenarlar daha da uzayacaktır. Altıgenin diğer 4 kenarı yine 6km uzunluğunda kalacaktır. Altıgenin uzun kenarları da tabi ki bulut aralığıdır.

PİLOTLAR İÇİN ÇIKARIM

Bu, düzlük alan üzerinde bulut aralığında uçan pilotlar için önemlidir. Öncelikle bu bulut aralıklarının sonsuza kadar gitmeyeceği, sınırlı bir uzunluklarının olduğu ve uzamış bir altıgen sisteminde olduğu anlamına gelir. İkinci olarak, eğer kafa rüzgarında uçuyorsanız ve bulut aralığının sonuna geldiyseniz, kaldırıcı bulmak için daha fazla aynı yönde uçamaya devam etmemeniz gerektiğini gösterir. Teori, kafa rüzgarında uçtuğunuz yörüngeden 60 derece dönmenizi ve yan rüzgarla yaklaşık 6 km, başka bir bulut aralığı bulabileceğiniz noktayı bulabileceğiniz yere kadar uçmanızı söyler, tabi eğer her şey teoriye uygun giderse.

MAVİ DELİKLER

Altıgen teorisi “mavi delikler” in sebebini de açıklar. Bunlar basitçe altıgenlerin ortasıdır. Ben güneşin yeryüzünü iyi ısıttığı yerde, mavi bir gökyüzüne uçuyorsanız güzel bir termikle ödüllendirilmeniz kaçınılmazdır diye düşünürdüm. Yakın zamanda bu fikrin çok işe yaramadığını gördüm ve çok defa uçuşum, erken inişimden dolayı yerden mükemmel gökyüzündeki rüzgara bakarak sonlandı. Altıgen teorisi bu mavi deliklerde havanın bastırıcı olduğunu ve güneş yeri ısıtsa bile mavi deliklerdeki havanın aşağı doğru akışını engelleyemeyeceğini söyler.

DAĞLAR

Altıgen teorinin sadece düzlük alanlarda uygulanması gerektiğini anlamak önemlidir. Dağlar o kadar güçlü termik kaynaklarıdır ki bu teorinin uygulanmasını engellerler, ama ilginç bulduğum şudur ki teori neden bazı termik kaynaklarının işe yararken bazılarının yaramadığını açıklar. Aynı güçte iki termiğiniz varsa, altıgen yörüngesinde yükselen işe yarayan olacaktır, mavi delikteki ise, ne kadar güzel görünürse görünsün işe yaramayan olacaktır.